हिंमत

 “शहाणी आहे ग पोरगी. कधी कुणाच्या अध्यात ना मध्यात. कसलाही हट्ट नाही, त्रागा नाही. अगदी लहानपणापासूनच.” या अर्थाची वाक्ये स्वत:च्या संदर्भात ऐकायची टीनाला सवय झाली होती. तिला कळायला लागले तेव्हापासूनच तिला गरीब, लाजाळू, साधी सुधी ही विशेषणे चिकटली होती. दरवेळी असे काही ऐकले कि ती अजूनच स्वतः मध्ये खोल खोल जायची. ती  ५ वर्षांची असताना एकदाच तिने बाबांजवळ हट्ट केला होता शेजारच्या मीना सारखी सायकल हवी म्हणून. तेव्हा गालावर उठलेली बाबांची पाच बोटे अजून कधी कधी जाणवतात. त्यानंतर तिने कशाचीच मागणी केली नाही. दरवर्षी वाढदिवसाला आई विचारायची,” या वर्षी काय आणायचे आमच्या राजकन्येला?” या प्रश्नाचे उत्तर तिने ठरवून टाकले होते,”तूच सांग आई, मला नाही माहिती.” खोटे. डोक्यात खरे तर मोठी यादी असायची. मिनी सारखी पांढऱ्या शुभ्र रंगाची, खिशावर नाजूक फुलांची एम्ब्रॉयडरी असलेली जीन्स, कोपऱ्यावर राहणाऱ्या मुलाकडे पाहिलेली गेम, शाळेतल्या एकाने घातलेले चाके असणारे शूज. पण तिची हिंमतच नाही व्हायची विचारायची.  तसे बघायला गेले तर तिला काही कमी नव्हते, इतरांच्या दृष्टिने. मस्त मोठे घर, ती, तिचा मोठा भाऊ आणि आई बाबा. चौकोनी कुटुंब. खाण्यापिण्याची रेलचेल, भरपूर खेळणी, कपडे. 

हे सगळे होते खरे पण काहीच तिच्या आवडीचे नव्हते. आई आणि बाबा नोकरीत गर्क. आईला अगदी टापटिप लेटेस्ट फॅशन चे कपडे घालायची हौस. ती टीनाला स्वतःची ‘मिनी मी ‘ समजायची. लिपस्टिक, मॅचिंग दागिने, चपला. अगदी अप तू डेट ! तिच्या मैत्रिणी तिचा हेवा करायच्या. जशी टीना मोठी व्हायला लागली तसे तिच्या लक्षात आले की हे सगळे सोसायटीत ईमेज राखण्यासाठी होते. किळस यायची तिला सगळ्याची. ते घर, त्या गाड्या, त्या पार्ट्या. नटून थटून, एटीकेट्स सांभाळत, खोटे हसून वेळ साजरी करायची. 

तिच्या लग्नाच्या वेळी पण तेच. कॉलेज मधला रवी तिला खूप आवडायचा. भुऱ्या, विस्कळीत केसांचा, लुकलुकत्या डोळ्यांचा. मनापासून हसला की त्याच्या हनुवटीला खळी पडायची आणि मग त्या खळीत टीना बुडून जायची. ती कोपरातल्या डेस्क वर बसून हळूच रवी कडे बघायची. एकदा ग्रुप प्रोजेकट मध्ये तो तिच्याच ग्रुप मध्ये आला. वरवर  शांत दिसणाऱ्या टीनाच्या मनात सुनामी उसळली होती. महत्प्रयासाने तिने स्वतःला काबूत ठेवले. नेहेमीसारखेच काही न बोलता. पण आई बाबानी जेव्हा विजय शी लग्न ठरवले तेव्हाही तिला काहीच बोलता आले नाही “हो” म्हणण्याशिवाय. पहिल्यांदा तिने विजय ला पाहिले तेव्हा एक शहारा उठला  होता, त्याची भिरभिरती, तिच्या शरीरभर फिरणारी नजर, बोटांचा अस्वस्थ चाळा. टीनाला बसवेना. मनाचा थरकाप झाला.  मान खाली घालून ती  बसून राहिली. नंतर आईला सांगायचा तिने प्रयत्न केला पण आईने तिला धुडकावून लावले, अग सगळ्यांनाच पहिल्यांदा असे होते म्हणून. विजय शिकलेला, अमेरिकेत घर. आई वडील पण तिथेच राहणारे. नाही म्हणायला काहीच कारण नव्हते. 

अमेरिकेत आल्यावर वर्षभर अड्जस्ट होण्यातच गेला. वेगळा देश, वेगळी संस्कृती. विजय इथेच वाढलेला. ती  नवी. त्यामुळे तो म्हणेल त्याला होकार देणेच तिला बरे वाटले. घरी दारी, दिवसा रात्री. 

स्वत:च्या नवऱ्याने नको असताना केलेल्या संभोगाला बलात्कार म्हणायचे? नवऱ्याला नाही म्हणता येते ? 

सासू सासरे चांगले होते. पण लगेच कसे त्यांच्या बरोबर नाते जुळणार? तिला खूप एकाकी वाटायचे. तिचे EAD येईपर्यंत तिला नोकरी पण करता येईना. हातात डिग्री असून काय उपयोग? घुसमट व्हायची तिची. 

थोडे महिन्यात तिच्या लक्षात आले नवऱ्याचे छंद. जुगार, ड्रग. जुगारात जिंकला की  प्रेझेन्टस चा वर्षाव आणि हरला की त्याचा सूड टीनावर. बाहेरून पहाणाऱ्याला वाटायचे काय सुंदर जोडी आहे. शिवाय मस्त घर, दारात टेस्ला. न बोलता, हसून साजरी करायची टीनाची सवय इथे पण उपयोगी पडली. इतिहासाची पुनरावृत्ती.

अशीच दोन वर्षे गेली. एक दिवस इन्स्टा वर एक फ्लायर दिसले टीनाला. डोमेस्टिक abuse संबंधी . त्यातल्या symptoms ची यादी वाचताना तिचा श्वास अडकला, डोळे भरून आले. धीर गोळा करून तिने फ्लायर वरच्या नंबरवर फोन केला. तेव्हापासून सुरु झाला तिचा स्वतंत्रतेकडे प्रवास. 

आज टीना वकिलाला भेटून परत येत होती. डिवोर्स पेपर वर सही करून. आज पहिल्यांदाच तिने सगळ्या जगाला ओरडून सांगितले होते ,” नाही सहन करणार मी आता.” इतक्या वर्षांच्या होकारांनंतर एक समर्थ नकार. टीनाला एकदम मोकळे मोकळे वाटत होते. उंच झोका घेऊन आभाळाला पाय टेकवावे, वाऱ्यावर स्वार होऊन ताऱ्यांना स्पर्श करावा तसे.