माझा बहुप्राणी प्राणी

खरं म्हणजे मी या लेखाचं टायटल “(माझे) पाळीव प्राणी” असं देणार होतो. पुलंदैवतांची कॉपी करून. पुलंचं आहेना “पाळीव प्राणी”. कारण इथे मी आमच्या दैवतांसारखच पाळीव प्राण्यावर राग काढणार आहे, पुलंप्रमाणे या प्राण्यांच्या मालक मालकिणींवर मात्र राग काढू शकत नाही, कारण मालक मीच आहे. म्हणून मालकाची कीव मात्र करू शकतो. परंतु इतकं साधं टायटल देऊन सुद्धा लेख अजरामर करायची आमची लायकी नाही. म्हणून जरा वेगळं “माझा बहूप्राणी प्राणी”. 

तर आमचा कुत्रा “चार्ली”. त्याची खरी मालकीण माझी मुलगी रिया. तिच्या आग्रहामुळे आणला. मी पाळलेला मालक. लिहिण्याआधी तीच्या कडून परवानगी घेतली. माझा सूर पण ऐकवला. तर या आमच्या चार्ली मध्ये बरेच प्राणी सामावले आहेत. त्यामुळे मला बऱ्याच वेळा घरगुती आणि जंगली प्राण्यांचं एकत्र zoo मी चालवतो काय असा प्रश्नं पडतो. सगळ्यात महत्वाचं म्हणजे तो एक कुत्रा आहे. कुत्र्याची सर्व कर्तव्य तो पार पडतो. आल्यागेल्यांवर चिडका चेहरा करून भुंकणे, पत्रपेटीत पत्रं नाही तर बॉम्ब टाकला आहे असे समजून पोस्टमन वर थयथयाट करणे, नको त्याचा वास घेत बसणे आणि अर्थातच एक पाय वर करून “मी चार्ली, ९९ लोकांना चावलो आहे, तुम्ही आलात तर सेंचुरी पूर्ण होईल.” अशी खत्रूड पुणेरी पाटी घरासमोर शू च्या शाईने लिहून ठेवणे. वैगेरे. चालायला नेलं कि, इतक्या ठिकाणी पाय वरती करतो, पण शाई कधीच संपलेली असते. इथेपण पुणेकर. शब्द नाहीत तरी तोंड उघडून ज्ञान पाजळायची हौस काही फिटत नाही. 

याला मागच्या अंगणात बॅकयार्ड मध्ये सोडला, तर नवीन लावलेली रोपटी खातो. रोज पार्क मध्ये न्यावंच लागतं तिथे गवतात घोडा किंवा चित्त्यासारखा धावतो आणि भूक लागली कि तिथेच गवत. म्हणजे इथे त्याची शेळी, बकरी, गाय होते. जसं काही आम्ही त्याला त्याचं खायलाच देत नाही. त्यामुळे याला बॅकयार्ड मध्ये एकट्याला खेळायला पाठवायची बंदी. पानं खातो, पण गाईम्हशींसारखं दूध देत नाही. म्हणजे हा बोकड किंवा बैल पण आहे. पण बैला सारखी ओझी वाहून नेण्याची अक्कल पण नाही, गाढव कुठचा. ओझी कसली, साधं पाणी आणून दे म्हणलं तर, ह्याचे नसलेले हात वरती. बिनकामी. नुसताच शेपटी हलवणार. खारींवर काही कारण नसताना राग काढतो, आणि त्या झाडावर पळाल्या कि त्यांच्या मागे ह्याचं असफल माकड होतं . बघा एका पॅराग्राफ मधेच १० प्राणी झाले. 

बाहेर फिरायला नेलं कि, इतर कुत्रे भेटतात. एकमेकांचे वास घेऊन हे वेव्हलेंग्थ जमते आहे कि नाही हे बघतात. नाही जमली तर मगाच्या शेळी चं एकदम वाघात रूपांतर होतं, आणि हा वाघ गुरगुरत एकदम दुसऱ्या कुत्र्यावर झडपच घालतो. परंतु गट्टी जमली तर एकदम शेळीच्या पिल्लासारखं टणाटण उडया मारत खेळायला लागतो. याच्यावर कोणीतरी अशीच झडप घालावी म्हणजे कळेल “पहिल्या भेटीत अपमान म्हणजे काय” असं मला वाटायचं. ते माझं स्वप्नं नुकतंच पूर्ण झालं. पार्क मध्ये याला एक कुत्री आवडली. लागला खेळायला तिच्याबरोबर, पण तिचं लक्ष जवळ उडणाऱ्या पक्षाकडे होतं, डिस्टर्ब केलं म्हणून अशी चवताळली याच्यावर. आमच्या वाघाची शेळी होऊन परत माझ्या पायाशी. Relationship मध्ये आल्यावर वाघाची शेळी होते परत एकदा सिद्ध झालं.

घरात त्याचा पोपट होतो. म्हणजे तो आहे तसाच असतो, आम्ही पोपटाच्या मालकासारखे वागतो. आमचं बोलणं त्याला कळतं आहे असं आम्हाला उगीचच वाटतं. खरं म्हणजे त्याला आमच्या बोलण्यात “फूड” सारखा शब्दं त्याला ऐकू आलेला असतो. तोच शब्दं आहेना हे कळण्याकरता तो वेगवेगळे चेहरे करतो, आणि आम्हाला वाटतं आमचा कुत्रा हुशार आहे. त्याला सगळं समजतं. मी किचन मध्ये काम करताना, काहीतरी माझ्या कडून पडलेलं एखादं शीत मिळेल म्हणून, “मैं कुत्ता तेरे द्वार का” असं तिथे गाणं म्हणत आराधना करतो. पडलेलं शीत कोंबडीसारखा टचकन उचलतो. जेवणाची वेळ झाली असं लक्षात आलं कि अक्षरशः सश्यासारख्या उड्या मारत आनंद व्यक्तं करतो. 

कुत्रकर्तव्याने मांजरांमागे धावतो, पण घरात उंदीर आला तर मांजरकर्तव्यं पार पडतो. पण उंदरासारखा सतत काहीतरी कुरतडतो. हेच काय जवळ उडणारी माशी सापसरड्या सारखी गट्टम करतो. बरेच दिवस कटिंग आणि अंघोळ झाली नसली तर, डुकरासारखा दुर्गंध देतो. दोन पायावर उभा राहून केसाळ अस्वलाचे पण गुणधर्म दाखवतो. मग आम्ही वैतागून त्याला स्पा मध्ये नेऊन आणतो.  मग तोंडाचे केस एकदम गायब झाल्याने,  पहिले आठवडाभर अगदी गोड हरणासारखा दिसतो. आम्ही उगीचच मग त्याचे लाड करतो. 

सगळ्यात महत्वाचा प्राणी राहिला. माणूस प्राणी ! काही लोकं घरात मुलं नसली कि कुत्रा पाळतात. बरोबर आहे. माणसांच्या मुलांमध्ये आणि कुत्र्या मध्ये फक्तं दोन फरक आहेत. या बेबीला घरात एकटं ठेवता येतं आणि दुसरं म्हणजे बेबी कधीच मोठी होत नाही. लहान मुलासारखी खेळणी खेळतो. आणि हे बाळ सतत मागे असतं. बाळ कितीही गोड असलं तरी सारखं मागे लागलं किंवा रडलं कि, वैताग येतोच. एका डॉग-ट्रेनरने आम्हाला सांगितलं कि कुत्र्यांना हे पण कळत नाही कि आपण  माणसं आहोत ! परंतु स्वतःला मात्रं तो घरातला,  म्हणजे त्याच्या जंगलातला लीडर समजतो. त्याच्या दृष्टीने आमच्या घरातला कर्तापुरुष किंवा आजोबा तो स्वतःच असतो. तरीच म्हणलं माझ्या कडे “तू तिथेच थांब, मी बघतो काय करायचं ते” असे आश्वासक expressions देऊन कधी कधी का बघतो. त्याच्या खऱ्या मालकिणीला त्याची छोटी बहीण समजून तो दुर्लक्ष करतो. 

तरी बरं लहान बाळा सारखे ह्याची शी-शु नाही काढावी लागत. आम्ही त्याला शेल्टर मधून आणला. नशिबाने पॉटीट्रेनड होता. नाहीतर “पुपा-ळीव” प्राणी असं लेखाचं नाव ठेवावं लागलं असतं. माझ्या आयुष्यात मला कधी वाटलं नव्हतं, कुत्र्याकरता मी कधी जगीन. घरात स्वागताला आणि निरोप देताना आता हाच असतो. माझ्या आयुष्यात कधी घरात प्राणी नव्हता. सुरुवातीला वाटायचं हा माझाच लचका तोडेल का काय. पण सोन्याची अंडी देणारी कोंबडी कशाला मारायची, असा स्वार्थी विचार करून कुत्रे मालकांना चावत नाहीत, असं कळलं.  

जे पालक/parents मुलांच्या आग्रहाला बळी पडून डॉग घेणाच्या विचारात आहेत, त्यांनी मुलांच्या आग्रहाला नाही तर वरील २२ प्राण्यांना बळी पडत आहोत असे लक्षात घ्यावे. नशीब फिरल्यामुळे, हा Dog, आता आमचा God झाला आहे. जशी लोकं देवधर्माला लागतात, मी डॉगधर्माला लागलो आहे. 

हे सगळं त्याच्याविरुद्ध लिहिताना सुद्धा, माझ्या शेजारीच बसून हा माझं सांत्वन करतो आहे. बिचारा. 

सुdhir