Posts

Showing posts from January, 2023

मान उंच, कटी ताठ असावी

  मान  उंच, कटी  ताठ असावी, येण्याने तव सभा सजो करणी आपली उच्चं असावी, भवतालीची फिकीर नको अशी काहीशी विडंबनाची, लहान पाणी ची ओळ  आठवते. बहुदा " बिकट वाट वहिवाट नसावी, धोपट मार्गा  सोडू नको सौंसारा मध्ये ऐस  आपला, उगाच भटकत फिरू नको ह्या कवितेचे आम्ही केलेले त्यातल्या त्यात  चांगलेसे विडंबन होते. आणि हो ह्याच विडंबनाची दुसरी ओळ बदलून आणखीन भरपूर विडंबने करता येतात ह्याची जाणीव पण आम्हा औटघटकेच्या कवींना होती. ती दुसरी विडंबने जाऊ देत. त्या बद्दल मी परत कधीतरी बोलेन पण हे जे लिहिलेले विडंबन आहे ना ते चांगलेच आठवते. ते जेव्हां शिजवले, तेव्हां पण मला आपण नक्की चांगले कवी होणार असे वाटले होते. आता विडंबन शिजवणे आणि चारोळ्या किंवा कविता  पाडणे हे वाक्प्रचार हे  मी आणि माझ्या बहिणीने मराठी भाषेला बहाल केले दोन अलंकार आहेत. (हा गैरसमज लहान पणा पासून अजून तसाच आहे. आम्ही पुणेरी ना. मग ते असेच असायचे) पण पुढे जाऊन आपणच लिहिलेल्या ओळींचा सुंदर अर्थ लागू लागला आणि लहान पाणी आपल्या हातून देवानेच इतके चांगले लिहून घेतले असावे असे वाटू लागले. ह्या दोन ओळी क...

फुलपाखरू

  फुलपाखरू - स्टाफ रूम मध्ये आपल्या खुर्चीपाशी येऊन तिने हातातली पुस्तके आणि नोट्स टेबलावर टाकली. आणि खुर्चीवर बसकण मारली. क्षणभर थबकून तिने घड्याळाकडे पाहिले. चलो, निघायला हवं. फास्ट लोकल चुकली की मग घरी जायला उशीर. अर्थात घरी जाऊन तरी काय, कोण आहे तिथे माझी वाट पाहणारे? आणि काम तरी काय? उद्याच्या लेक्चरची तयारी, नोट्स काढणे... काहीतरी बनवून पोटात ढकलणे.. झालं.  संपला दिवस. गेले कित्येक दिवस, कित्येक महिने, वर्षं... अशीच संपलेली आहेत - नीरस, बेचव.  पाण्याचा एक घोट घेऊन ती आवरा आवर करू लागली. इतक्यात, "काय विद्या बाई, निघालात का?" - देशपांडे सरांचा परिचित आवाज कानावर आला. मान वर करून पाहिले तर सर हसतमुखाने तिच्याकडे बघत, येत होते.  "काय हे सर, मला अहो जाहो काय करता"? देशपांडे सर - हेड ऑफ बायोलॉजी डिपार्टमेंट. तिच्यापेक्षा जवळ जवळ वीस वर्षांनी सिनिअर. पण अजूनही ते तिच्याशी बोलताना, तू-तुम्ही याच्या सीमारेषेवरच राहिले होते.  "सर, तुम्ही रजेवर आहेत ना, महिन्याभराच्या ?" तिने थोड्या आश्चर्याने विचारले.  "हो. पण माझी संशोधनाची फाईल इथेच विसरलो होतो. ती न्य...
Image
  तिने ठरवलं  आता मोकळं व्हायचं  अनेक दिवस ती न्याहाळत होती  अंगणातला मेपल  एकेका पानाचा लोभ सोडताना  अगदी तसेच,  आत्ममग्न वैराग्य  सोडून द्यायचे इतके दिवस  (का वर्षे?) जोपासलेले, सांभाळलेले  हेवे-दावे, राग-रुसवे,  काळाच्या आघाताचे व्रण,  आठवणींच्या कुरवाळलेल्या जखमा.  मुक्त करायची  विचारांची वावटळ  कचाट्यात पकडून, गरागरा फिरवत  खोल खोल अंधाऱ्या गुहेत नेणारी  सोडून द्यायचे एकेक करत  स्वतःला लावून घेतलेले दोष,  दुसऱ्याला दिलेली दूषणे, पुसून टाकायचंय अभागी मळवट  अगदी मोकळं मोकळं  हलकं हलकं वाटेल  मनावरच्या, खांद्यावरच्या ओझ्याशिवाय  अनोळखी होईन कदाचित  स्वतःलाच  मग परत एकदा  आतुरतेने वाट बघीन  नव्या,कोवळ्या, तरतरीत, आश्वासक पालवीची.  अमिता खरे