Posts

Showing posts from October, 2020

घर

  घर   दु:खाचा आणि माझा घरोबा तसा जुनाच आहे!   ते माझ्या घरी कधीही उगवतं... धुमकेतुसारखं वेळ-अवेळ, दिवस-रात्र, उन-पाउस, कशाचाही मुलाहिजा न ठेवता. पण आगंतुकासारखं नाही... खूप दिवस परदेशी राहून घरी परत आलेल्या आपल्या माणसासारखं!   पण आल्यावर साधं ओळखीचं हसू नाही...चौकशी नाही.. ”कशी आहेस? मागच्या वेळेपेक्षा रोड दिसते आहेस...” काही नाही कर्तव्य केल्याप्रमाणे घरात घुसायचं... एकटी होतीस न म्हणून आलोय, असा काही भाव..... साथीचं आश्वासन नाही की सोडून जाण्याची धमकी नाही   मग काय! घरभर मांडून ठेवलेला पसारा लिहून फाडून टाकलेले कागद... कोणी लेखक बिखक आहे की काय कोण जाणे! घरातले सामान वापरते की सरावाने... पण कधी केलेल्या एखाद्या पदार्थाचे कौतुक नाही.. असंही नवीन नाहीच ती भावना.. कधी आपणहून बोलायला जावं तर हुं नाही की चुं नाही मात्र न बोलताही घरात उमटते त्याची गुंज ...सर्वत्र!   नाही म्हणायला   झोपायच्या खोलीतील खिडकीतून दिसणार्या चंद्राशी डोळे भिडवताना पाहिलंय मी... नीळं-सावळं आकाश आणि दु:ख यात नातं आहे...

ठहराव

  ठहराव   बारीकशीच होती जेंव्हा जन्माला आली जगेल असे वाटलंच नाही , जशी अवकृपा झाली   दगडमाती, उन प्रखर , थंडी, काटेकुटे तिचा जीव घ्याया सारे कसे टपले होते   सगऴं सगऴं दु:ख तिने एका घोटात गिळलं काय सांगू पट्ठीने अन चक्क बाळसं धरलं   कुठून कसं बळ आलं, खळखळत राहिली समोर आलेल्या खडकांवर तिने झेप घेउन पाहिली   जात राहिली पुढे घेऊन नशिबाचं देणं “मला नक्की जगायचंय” गुणगुणत हे गाणं   झाली मोठी तडफदार आणि तरणी-ताठी, शोधली नाही कधी तिने आधाराची काठी   किती बंध तिच्यावरी, वाट तिची कोंडे तिच्यासाठी भांडतात बडी बडी धेंडे   सोसलेले तिने सारे गेले नाही व्यर्थ वेदनांच्या “जीवना”चे झाले जणू तीर्थ   ज्यांच्यामुळे आले तिच्या डोळ्यांमध्ये रडू लागले ते महाभाग तिच्या पाया पडू   पात्र तिचे रुंद आणि विशाल किनारे सामावून घेई सारी , नाले अन गटारे   तिच्यामध्ये आला आता एक ठहराव माझे बिंब तिच्यामध्ये, नदी तिचे नाव. ~ अनिता म. कांत

पूर्णविराम

  एरव्ही संततधार बरसणारा मी झिरपू लागतो जेव्हा असंख्य प्रश्नचिन्हांची ओल बनून माझ्याच एरव्हीच्या एकटाकी आयुष्यात स्वल्पविरामासारखा(,) उत्तरं बनून तेव्हा माझ्या वाटणीचं, माझ्याऐवजीचं बरसणं होऊन तेव्हा पूर्णविराम देशील ना या झिरपण्याला(?)

तिनकोंके नशेमन तक

  माझ्यासाठी घर ही कधीच एक ‘वास्तू’ नव्हती. मुळात चार खोल्यांमध्ये बंदिस्त असलेलं आयुष्य कधी अनुभवलंच नाही. म्हणजे आयुष्य बंदिस्त नव्हतंच तसं. तरी दिवसभराचं ‘जगणं’ या संज्ञेत सामावेल, असं सगळं करून झाल्यावर, अंग टाकायला जिथे परत येता येईल, अशा चार खोल्या नव्हत्याच! होत्या फक्त दोन. आणि स्वतःचे दोनाचे चार झाल्यावरही, मुंबई-पुण्यातील लौकिकार्थानं ज्याला घर म्हणता येईल, अशा काही खोल्या मागे सुटल्या त्या सुटल्याच! अमेरिकेसारख्या मोठ्या देशातल्या, एका मोठ्या राज्यात, छोटंसं अपार्टमेंट राहायला असलं, तरी त्याला घर म्हणवत नाही. मुळात, हे माझं अमेरिकेतील पाचवं-सहावं अपार्टमेंट असेल. आणि बे एरियातील वेगवेगळ्या जागा वेगवेगळ्या कारणांसाठी आवडत असल्याने कुठेतरी एकाच ठिकाणी वर्षानुवर्षे राहण्यासाठी एक कायमस्वरूपी खोका बांधून ठेवावा, असं कधी वाटलंच नाही.   शाळा-कॉलेजात असताना स्वतःच्या घरात जितका वेळ घालवायचो, तितकाच मित्रांच्या घरातही घालवला असेल. किंबहुना इंजिनिअरिंगला असताना तर मरिन ड्राईव्ह, बॅंड स्टँड, गिरगाव चौपाटी, अशा ठिकाणी घरापेक्षाही जास्त वेळ घालवला. शालेय आयुष्यातील दिवाळीची आणि...

भिंत

 दादरचं आमचं घर ज्या इमारतीत आहे, तिची पुनर्बान्धणी होणार असल्याची बातमी कळली. खरं तर आनंद व्हायला हवा..झालाही; पण त्यापेक्षाही जास्त आनंद झाला तो काही जुन्या आठवणी जाग्या झाल्याचा. जेमेतेम १८० चौरस फुटाच्या त्या जागेत आजच्यासारख्या लिव्हिंग रूम, स्टडी, बेडरूम वगैरे खोल्या एकत्रच एकाच खोलीत आजही नांदत आहेत. नाही म्हणायला स्वयंपाकघर आहे वेगळं; पण गरज पडेल तेव्हा तिथेच डायनिंग रूम असल्यागत, खाली मांडी घालून बसून जेवणं आणि झोपणंही व्हायचं..आजही होतं कधीकधी. तिथेच मोरीही आहे. मी कॉलेजात जायला लागल्यावर तिला बाथरूम म्हणायला लागलो. आयुष्यातली पंधरा-सोळा वर्षं स्वयंकपाकघरातल्या दोन भिंतींपैकी एक अर्धी पांढऱ्या फरश्या घातलेली आणि अर्धी यवनी हिरव्या रंगाची; तर दुसरी पूर्ण हिरव्या रंगाची. बाहेरच्या खोलीतल्या भिंती मात्र पूर्ण त्याच हिरव्या रंगाच्या. दादरसारख्या ब्राह्मणबहुल वस्तीत हा यवनी हिरवा रंग कुठून शिरला, असा प्रश्न नेहमी पडायचा. पण इमारतीचा मालक मुसलमान आहे, हे कळल्यावर त्याचं उत्तर मिळालं. घरात शिरल्याशिरल्या उजवीकडच्या भिंत...

बाप रे बाप

  डाळतांदळाची खिचडी, ताकाची कढी आणि जोडीला पापड किंवा सांडगी मिरची हे माझे संकष्टीचा उपास सोडतानाचे आवडते जेवण. आद्यगुरू, आद्यदैवत तसे आद्यखाद्य म्हणा हवे तर! त्यातून बायकोचा मंगळवारचा उपास असल्याने 'त्या दिवशीही रात्री जेवायला हेच करू', असा स्वार्थी बेत लग्न झाल्यापासूनच केलेला! गेल्या वर्षीच्या डिसेंबरामधल्या एका छान मंगळवारी संध्याकाळी बायकोला वाचनालयातून परत घेऊन येताना 'पापड आहेत ना गं घरी' म्हणून विचारणा केली आणि जे उत्तर आले, ते ऐकून जी 'कढी पातळ' झाली, ती अवस्था आज आठवली, तर हसू आल्याशिवाय राहवत नाही. हिला त्या दिवशी चक्क भेळपुरी, शेवपुरी, खस्ता कचोरी वगैरे खायची इच्छा! आणि इतकी तीव्र की काकुळतीला येऊन 'चाट खायला जाऊया ना', अशा लाडिक विनवण्या! गणपतीबाप्पावरचे निस्सीम प्रेम इतक्या आडवळणाने आधी कधी गेले नव्हते. खरे तर मला तेव्हाच काय ते कळायला हवे होते; पण प्रेम, संसार, लग्न, मुलेबाळे या विषयांमध्ये मुलींना जास्त कळते, या नियमावर अस्मादिकांचा दृढ विश्वास! आणि (कधी नव्हे तो) बायको लाडात आली आहे हे पाहिल्यावरसुद्धा न विरघळणारा नवरा या व्यक्तिरेखेशी फ...